Krakow's churches no.21 – Church of St. Thomas the Apostle in Krakow

[ENG]
Certainly the least known, yet existing church on the map of Krakow's Old Town is the Church of St. Thomas the Apostle on Szpitalna Street. Inscribed in a row of tenement houses, hidden in one of the side streets, the temple surprises with its subtlety, atmosphere and richness of detail, and all this despite its modest size. The history of this temple dates back to the early 17th century, when a congregation of Polish brothers was located on the site of the current church. After the riots in 1591, which led to its destruction, the area was taken over by the Discalced Carmelites. It was they who transformed the existing buildings into a Catholic temple and dedicated it to St. Thomas the Apostle - the patron saint of faith and seekers of truth, but also symbolically: the patron saint of those who doubted, only to believe even more strongly. The church was consecrated in 1621. The architecture of the church is an example of an early Baroque composition - harmonious, full of peace and balanced elegance. The single-nave interior with a barrel vault and lunettes gives the impression of spaciousness, despite its small scale. The main façade, although modest, conceals many refined details – a marble portal from Dębnik, niches with sculptures of Christ and the apostles, and delicate decorations that clearly refer to the Italian Baroque school. The whole thing fits perfectly into the Krakow landscape of Szpitalna and św. Tomasza streets. The interior of the church conceals many valuable works. The focal point is the main altar with a painting of Our Lady of the Scapular – extremely venerated in times of plague. Interestingly, this altar is covered during certain liturgical periods with a painting depicting the Descent of the Holy Spirit from 1932. In the side altars, attention is drawn to a 17th-century crucifix and a painting of Our Lady with the prophets Elijah and Elisha – figures important to Carmelite spirituality. The choir has a baroque organ, the wooden casing of which is decorated with subtle carvings – although small, it has a warm, deep sound.
There are also interesting figures associated with the church. One of the side altars has a portrait of Sister Nympha Suchońska – a young nun who died in the opinion of sanctity, who during the plague in the 18th century devotedly helped the sick, which unfortunately ended tragically for her, as she herself fell victim to the plague.
Today, the church of St. Thomas is not located in the center of the main tourist routes, but it is worth visiting not because of the monuments and art, but also to experience the atmosphere of peace. This is a place where you will most likely be alone and literally no one will disturb you in your prayer.

Address:
ul. Szpitalna 10
31-024 Kraków
Website:
https://kanoniczki.pl/kosciol-sw-tomasza-apostola/
Masses on Sundays and celebrations:
8.00

[PL]
Z pewnością najmniej znanym, a jednak istniejącym kościołem na mapie krakowskiego Starego Miasta jest kościół św. Tomasza Apostoła przy ulicy Szpitalnej. Wpisany w szpaler kamienic, ukryty w jednej z bocznych uliczek świątynia zaskakuje subtelnością, klimatem i bogactwem detalu, a wszystko to mimo swoich skromnych rozmiarów. Historia tej świątyni sięga początku XVII wieku, kiedy to na miejscu obecnego kościoła znajdował się zbór braci polskich. Po rozruchach w 1591 roku, które doprowadziły do jego zniszczenia, teren przejęli karmelici bosi. To właśnie oni przekształcili istniejącą zabudowę w katolicką świątynię i poświęcili ją św. Tomaszowi Apostołowi – patronowi wiary i poszukiwaczy prawdy, ale też symbolicznie: patronowi tych, którzy zwątpili, by potem jeszcze mocniej uwierzyć. Kościół został konsekrowany w 1621 roku.
Architektura kościoła to przykład wczesnobarokowej kompozycji – harmonijnej, pełnej spokoju i wyważonej elegancji. Jednonawowe wnętrze z kolebkowym sklepieniem i lunetami sprawia wrażenie przestronnego, mimo niewielkiej skali. Główna fasada, choć skromna, kryje w sobie wiele wyrafinowanych detali – marmurowy portal z Dębnika, nisze z rzeźbami Chrystusa i apostołów, oraz delikatne zdobienia, które wyraźnie nawiązują do włoskiej szkoły baroku. Całość wpisuje się idealnie w krakowski pejzaż ulic Szpitalnej i św Tomasza.
Wnętrze kościoła skrywa wiele cennych dzieł. Centralnym punktem jest ołtarz główny z obrazem Matki Bożej Szkaplerznej – niezwykle czczonym w czasach zarazy. Co ciekawe, ołtarz ten zasłaniany jest w określonych okresach liturgicznych obrazem przedstawiającym zesłanie Ducha Świętego z 1932 roku. W ołtarzach bocznych uwagę przyciąga XVII-wieczny krucyfiks oraz obraz Matki Bożej z prorokami Eliaszem i Elizeuszem – postaciami ważnymi dla karmelitańskiej duchowości. Na chórze znajdują się barokowe organy, których drewniany prospekt ozdobiony jest subtelnymi rzeźbami – choć nieduże, mają ciepłe, głębokie brzmienie.
Z kościołem związane są też ciekawe postacie. W jednym z bocznych ołtarzy znajduje się portret Siostry Nimfy Suchońskiej – młodej zakonnicy zmarłej w opinii świętości, która w czasie zarazy w XVIII wieku z poświęceniem niosła pomoc chorym, co niestety dla niej samej zakończyło się tragicznie, gdyż sama padła ofiara zarazy.
Dzisiaj kościół św. Tomasza nie znajduje się w centrum głównych tras turystycznych, to jednak warto tu zajrzeć nie ze względu na zabytki i sztukę, ale i dla zaznania atmosfery spokoju. To miejsce w którym najpewniej pozostaniecie w pojedynkę i dosłownie nikt nie będzie przeszkadzał w modlitwie.

Adres:
ul. Szpitalna 10
31-024 Kraków
Strona internetowa parafii:
https://kanoniczki.pl/kosciol-sw-tomasza-apostola/
Msze Święte w niedziele i święta
8.00